Mont d’an endalc’had

Stad dieub Prusia

Eus Wikipedia
Stad dieub Prusia
federated state
Deiziad krouiñ1918 Kemmañ
ArvezPrusia Kemmañ
Anv er yezh a orinFreistaat Preußen Kemmañ
Yezh ofisielalamaneg Kemmañ
Kan broadelHeil dir im Siegerkranz Kemmañ
KevandirEuropa Kemmañ
StadSoviet occupation zone of Germany, Reich alaman Kemmañ
Kêr-bennBerlin Kemmañ
E tiriadSoviet occupation zone of Germany, Reich alaman Kemmañ
Renad politikelfree state, parliamentary republic Kemmañ
Korf lezenniñLandtag of Prussia Kemmañ
Ezel eusRepublik Weimar Kemmañ
MoneizPapiermark, Rentenmark, Reichsmark Kemmañ
Perc'henn warNefertiti Bust Kemmañ
Sez sokialRepublik Weimar Kemmañ
A zo stok ouzhNeutral Moresnet Kemmañ
Raklec'hiet gantRouantelezh Prusia Kemmañ
Bet erlec'hiet gantAllied-occupied Germany Kemmañ
Erlec'hiañ a raRouantelezh Prusia Kemmañ
Yezh implijetalamaneg Kemmañ
Deiziad divodañ25 C'hwe 1947 Kemmañ
Ardamezioùcoat of arms of Prussia Kemmañ
Relijion ofisielProtestantiezh, Katoligiezh Kemmañ
Stad dieub Prusia (e glas) da vare Republik Weimar
Banniel Stad dieub Prusia
Skoed-ardamez Stad dieub Prusia

Stad dieub Prusia (alamaneg : Freistaat Preußen) a voe Land pennañ Alamagn etre 1918 ha 1947, da vare Republik Weimar hag an Trede Reich. Diazezet e oa war ar pezh a oa bet Rouantelezh Prusia.

Gant dibenn ar Brezel-bed kentañ hag Alamagn trec'het e savas buan reuz er vro, a-fet armerzh koulz hag a-fet politikerezh. D'an 30 a viz Here 1918 e savas reuz e Kiel, e Proviñs prusian Schleswig-Holstein.

War ledañ ez eas ivez an Dispac'h kaset gant ar Spartakourien hag en Alamagn a-bezh e voe bec'h : freuz a voe e Berlin d'an 9 a viz Du, diskaret e voe ar re Hohenzollern, an Impalaeriezh alaman ha Rouantelezh Prusia ivez. D'an 9 a viz Du ivez e voe embannet krouidigezh Republik Weimar. Sed penaos e teuas Prusia da vezañ ul Land anvet Stad dieub Prusia.

E-pad daou zevezh e voe Friedrich Ebert kañseler ar Reich koulz ha ministr-prezidant Prusia, goude-se e voe sevenet ar garg-se gant Paul Hirsch.

Dre Feur-emglev Versailhez e voe divizet rannañ tiriad Alamagn, ha Rouantelezh Prusia eo a voe rannet dreist-holl:

Daoust da se e chomas Prusia Land brasañ Alamagn d'ar mare-se. E-pad pell e voe ar sokiaolourien e penn al Landtag gant Otto Braun da brezidant. Tapet e voe Prusia gant an nazied memes tra goude dilennadegoù 1932.

E-pad an Trede Reich e voe tennet tamm-ha-tamm hec'h ensavadurioù emren digant Prusia, a-benn ebarzhañ anezhi da vat. Karg ar ministr-prezidant a zeuas da vezañ Reichskomissar (« komiser ar Reich ») da skouer. Ar garg-se a voe fiziet e tud evel Franz von Papen, Kurt von Schleicher ha Hermann Göring.

Da zibenn an Eil Brezel-bed e tivizas an alouberien e vije diskaret ar pezh a oa arouez ar soudardegezh alaman. D'ar 25 a viz C'hwevrer 1947 ec'h embannas o dileuridi e Kuzul kontrolliñ ar Gevredidi al lezenn niverenn 46 ma oa embannet divodañ stad Prusia.

Roll ar re bet ministr-prezidant Stad dieub Prusia

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
# Anv Penn-kentañ Dibenn Strollad politikel
1 Friedrich Ebert 9 a viz Du 1918 11 a viz Du 1918 SPD
2 Paul Hirsch 11 a viz Du 1918 27 a viz Meurzh 1920 SPD
3 Otto Braun 27 a viz Meurzh 1920 21 a viz Ebrel 1921 SPD
4 Adam Stegerwald 21 a viz Ebrel 1921 5 November 1921 Kreiz
- Otto Braun (eil kefridi) 5 a viz Du 1921 18 a viz C'hwevrer 1925 SPD
5 Wilhelm Marx 18 a viz C'hwevrer 1925 6 a viz Ebrel 1925 Kreiz
- Otto Braun (trede kefridi) 6 a viz Ebrel 1925 20 a viz Gouere 1932 (skarzhet da vare ar Preußenschlag)
30 a viz Genver 1933
SPD
Karg lemet.
Renet gant ar Reichskommissar
20 a viz Gouere 1932 30 a viz Genver 1933
6 Franz von Papen 30 a viz Genver 1933 10 a viz Ebrel 1933 Dizalc'h
7 Hermann Göring 10 a viz Ebrel 1933 24 a viz Ebrel 1945 NSDAP

E dibenn an Eil Brezel-bed e voe rannet Stad dieub Prusia e 16 proviñs :


Porched Alamagn – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Alamagn.